Ortodontik bozukluklar eklem rahatsızlıklarına yol açar mı?
Ortodontik çene kapanış bozuklukları eklem hastalıklarının en önemli sebebidir. Genetik olarak çene bozuklukları çene eklem bozukluklarına yol açabileceği gibi hatalı diş çekimi, çekim bölgesine kayarak kapanışı bozan dişler de eklem rahatsızlıklarının önemli sebebidir.
Çene eklemi rahatsızlığından korunmak için ne yapmalıyım?
Çene eklemi rahatsızlığına yakalanmamak için çene-yüz kaslarınızın, dişlerinizin kapanışının ve çenenizin uyum içinde olması çok önemlidir. kaslarınız esnek ve dengeli olmalıdır. dişleriniz eksiksiz fizyolojik ve biyolojik bir uyum içerisinde dengeli olup, tertipli bir kapanış vermelidir. ağzını açma ve kapama haraketleri fizyolojik limitler içersinde olmalıdır. Eksik dişlerin yerine mutlaka yeni dişler yapılmalı, dişler birbirleri ile anahtar kilit ilişkisi içerisinde oturması için mutlaka ortodontik kontroller yaptırılmalıdır.
Ağzımı açmakta güçlük çekiyorum neden?
Çiğneme sırasında ağrı oluyor ve açıp kapamada güçlük çekiyorsanız ve aynı zamanda ağzınızı açtığınızda çene eklemlerinizden ses geliyor ise çene eklemlerinizde problem olma ihtimali yüksektir.
TME (Temporomandibular eklem) nedir?
Temporomandibular eklem vücudun hem rotasyon hem translasyon(yer değiştirme) yapabilen en kompleks eklemidir. Bu özellik ile insan vücudunun en mükemmel eklemleri olarak gösterilmektedir. Eklem ligamanlar(bağlar) ile sarılı içi sıvı dolu bir kapsülün içinde bulunur. Çene kemiği kondili başı ve eklem yuvası arasında yastık şeklinde bir disk mevcuttur ve bu disk ile beraber hareket etmektedir. Diski tutan bağlar deforme olup bozulduğunda kayma ve yer değiştirme sırasında disk ile beraber hareket edemez ve diskden ayrıldığı esnada klik sesi çıkar. Bu çeneden gelen sesler umursanmadığı takdirde çene kıkırdağı ve çene ekleminde geriye dönüşü olmayan hasar ve aşınmalar ortaya çıkmaktadır.
Temporomandibular eklem vücudun hem rotasyon hem translasyon(yer değiştirme) yapabilen en kompleks eklemidir. Bu özellik ile insan vücudunun en mükemmel eklemleri olarak gösterilmektedir. Eklem ligamanlar(bağlar) ile sarılı içi sıvı dolu bir kapsülün içinde bulunur. Çene kemiği kondili başı ve eklem yuvası arasında yastık şeklinde bir disk mevcuttur ve bu disk ile beraber hareket etmektedir. Diski tutan bağlar deforme olup bozulduğunda kayma ve yer değiştirme sırasında disk ile beraber hareket edemez ve diskden ayrıldığı esnada klik sesi çıkar. Bu çeneden gelen sesler umursanmadığı takdirde çene kıkırdağı ve çene ekleminde geriye dönüşü olmayan hasar ve aşınmalar ortaya çıkmaktadır.
Çene eklemi rahatsızlığı genellikle açıp kapama sırasında çene eklemleriden gelen sesler ile kendini gösterir. Ilerleyen dönemde bu rahatsızlık baş, kulak, çene-yüz ağrıları, kulak çınlaması, çene ekleminden ses gelmesi, ağız açmada kısıtlılık, ağrı veya kaymalar biçiminde semptomlarla kendini gösterir. kimi zaman klinik belirti vermeden yıllarca devam ederken, kimi zaman da hastaların yaşam konforunu düşüren ve kronik ağrılar ile yaşamı çekilmez bir hale dönüştüren bir hastalık halini alır.
Çene eklemi rahatsızlığının oluşmasında bir çok neden vardır. En önemli sebebi çenelerin birbirleri ile olan kapanışlarındaki ortodontik bozukluklar olarak gösterilmiştir. Ayrıca çene bölgesine alınmış bir travma ile de eklem yapısı bozulmuş olabilir. Diş sıkmaları ve gıcırdatmaları, yirmi yaş dişleri, diş çekim bölgesine kayan dişler ve anatomik yapı bozuklukları da önemli hastalık nedenleri olarak görülmektedir.
Çene eklem hastalıkları daha çok genç ve orta yaşlarda görülen bir rahatsızlıktır.
Çene ekleminizdeki problemlerin düzeltilmesi için tek bir tedavi biçimi yoktur. Önce teşhisin doğru konulması şarttır. Teşhisin doğru konulabilmesi için detaylı muayene şarttır. Eklem splintleri veya eklem plakları kesinlikle tedavi aracı değil teşhis araçları dır. Her hastaya veya hastalığa splint kullanılamaz.
Çene-yüz kaslarındaki spazmın azaltılması, optimum bir kapanışın sağlanması veya çene eklemlerinin aşırı yüklerden kurtulması gibi çeşitli tedavi şekilleriyle çene-yüz bölgesi uyumu sağlanır. okluzyon uyumu (kapanış) tam olmayan dolgu,protez ve kuron köprüler gözden geçirilir. kapanış hattınızı dengelemek ve aşırı çiğneme basınçlarını önlemek için özel bir aparat olan gece plağı yapılır.
Çene eklemi ağrıları genellikle baş ağrıları ile karıştırılır. Bunun için detaylı eklem muayenesi şarttır. Ancak baş ağrılarının büyük bölümünün dişlerden ve çene eklemlerinden kaynaklandığı belirtilmiştir. baş ağrıları ve diş aşınmalarının çene ekleminizle alakası olabileceği genellikle gözden kaçmaktadır bu nedenle hastalarda uzun bir müddet farkında olmadan çene eklemi rahatsızlığı ile yaşamış olmaları söz konusu olabilir.
Çene-yüz kasları ve dişlerinizin kapanışı çene ekleminizin fonksiyonunu etkiler. bu uyum bozulduğu zaman vücut uyumu tekrar sağlayabilmek için kendini tekrar programlar ve dişleri sıkma veya aşındırma başlar. Sabahları uyandığınızda çene-yüz kaslarında ağrı hissediyor sanız veya sıklıkla baş-boyun ağrılarınız oluyor ise dişlerinizi sıkıyor veya aşındırıyor olabilirsiniz.
Diş sıkması veya diş gıcırdatması dişlere sürekli bir kuvvet iletir ve diş köklerinde travmaya ve ağrıya sebeb olur. Dişlerinizi sıktığınızda ağrınız artıyor ise, dişlerinizde duyarlılık ve aşınmalar mevcut ise diş sıkıyor veya gıcırdatıyor olabilirsiniz.
Çiğneme sırasında ağrı oluyor ve açıp kapamada güçlük çekiyorsanız ve aynı zamanda ağzınızı açtığınızda çene eklemlerinizden ses geliyor ise çene eklemlerinizde problem olma ihtimali yüksektir.
Çene eklem hastalıklarının birçok sebebi olabileceği gibi genetic faktörler de etkilidir. Genellikle hiperelastik dokuya sahip kişilerde eklemi saran ligamentler daha çabuk deforme olurlar. Ayrıca genetik olarak çene bozuklukları ve buna bağlı ortodontik bozukluklar çene eklem bozukluklarına sebep olmaktadırlar.
Ortodontik çene kapanış bozuklukları eklem hastalıklarının en önemli sebebidir. Genetik olarak çene bozuklukları çene eklem bozukluklarına yol açabileceği gibi hatalı diş çekimi, çekim bölgesine kayarak kapanışı bozan dişler de eklem rahatsızlıklarının önemli sebebidir.
Çene ekleminden ses gelmesi genellikle çene eklem hastalıklarının habercisidir vakit kaybetmeden çene eklemi ortopedisi ve ortodonti uzmanına başvurmanız gereklidir?
Çene eklemlerinden gelen sesler eklem kıkırdağındaki disk ve kıkırdak yapının aşınma sesidir. Bu aşınmalar belli bir süre sonra onarılamaz hastalıklara dönüşüp çene kitlenmelerine ve çene ameliyatlarına kapı aralar.
Stresli bir yaşam bütün hastalıkların en önemli sebepleri arasında yer almaktadır. Kaslarınız stres altında olmayıp rahat olduğu vakit, eklemlerinizle birlikte bir düzen oluştururlar. kapanış: dişlerinizin anatomik biçimi, çiğneme fonksiyonunuzu yapmanızı temin eder. Stres altında kas dengesi ve uyumu bozularak aşırı kasılmalar sonucu eklemlere ve dişlere ciddi zararlar verdiği tespit edilmiştir.
Çene eklemi rahatsızlığına yakalanmamak için çene-yüz kaslarınızın, dişlerinizin kapanışının ve çenenizin uyum içinde olması çok önemlidir. kaslarınız esnek ve dengeli olmalıdır. dişleriniz eksiksiz fizyolojik ve biyolojik bir uyum içerisinde dengeli olup, tertipli bir kapanış vermelidir. ağzını açma ve kapama haraketleri fizyolojik limitler içersinde olmalıdır. Eksik dişlerin yerine mutlaka yeni dişler yapılmalı, dişler birbirleri ile anahtar kilit ilişkisi içerisinde oturması için mutlaka ortodontik kontroller yaptırılmalıdır.
Çene eklem rahatsızlıklarının tedavisi tek bir branş tarafından yapılamaz, bu tedavi bir ekip tedavisidir ekibi oluşturan branşlar; çene ortopedisi ve ortodonti uzmanı, çene cerrahisi uzmanı ve protez uzmanı olmalıdır. Konunun uzmanı olan ekip tarafından konulan teşhise göre tedavi planı çıkartmalıdır. Ağrılı dönem atlatıldıktan sonra etken bulunup etkeni ortadan kaldırmaya yönelik tedavi yapılmalıdır. Ortodonti uzmanı tarafından dişlerin kapanışı düzeltilirken, protez uzmanı ağız içerisindeki protezleri ve dolguları yeni kapanışa göre düzenler, ileri vakalarda cerrahi gereksinimi olduğunda çene cerrahisi uzmanı eklem kapsülünü cerrahi yöntemler ile tedavi eder. Detaylı muayene yapılmadan verilen eklem plağı veya splintleri hastalara zarar verebilir. Ülkemizde genellikle eklem ağrısı olan hastalara hekimler tarafından detaylı muayene yapılmadan bir takım plak veya splintler verilmektedir, bu bir tedavi yöntemi asla değildir. Bu tip hastalarda ilerideki zamanda sorun daha çok büyüyerek ameliyat gerekli olabilmektedir